بیگ بنگ: محققان طی یک پژوهش می‌خواهند سخت‌افزار هوش مصنوعی را توسعه داده و نوع کاملا جدیدی از سیستم‌های کامپیوتری را بسازند که از شیوۀ “ساختار مغز انسان” تقلید کند. نکتۀ جالب این است که “شبکه‌های عصبی مصنوعی” می‌توانند عملکرد کامپیوتر را در مقایسه با اَبَرکامپیوترهای مدرن تا ۱۰۰ هزار برابر افزایش دهند.
به گزارش بیگ بنگ، پژوهشگران در “دانشگاه آرهوس دانمارک” مبلغ ۴.۴ میلیون یورو را از سازمان معتبر و صاحب نامِ برنامه چارچوبی اروپا برای فناوری‌های نوظهور و آتیه(FET) ، دریافت کردند. این پروژه، پیامدهای بسیار مهمی برای فناوری کامپیوتر در آینده دارد.
هدف این پروژه، توسعه و ساخت سیستم کامپیوتری نورومورفیک(NCS) است. بعنوان مثال این سخت افزار نوظهور، می‌تواند چارچوبی برای نرم‌افزار هوش مصنوعی در سیستمی عینی باشد و همانند مغز انسان، عمل کند. چنین ساختاری توانایی بالقوه‌ای، برای ارتقای عملکرد سیستم‌های کامپیوتری تا بیش از ۱۰۰ هزار بار بیشتر از سیستم‌های حال حاضر، دارد.
“فرشاد مُرادی” استادیار و خبره در الکترونیکِ مجتمع از دپارتمان مهندسی “دانشگاه آرهوس” می‌گوید: «تعدادی از پیشرفت‌های علمی اخیر در حوزۀ اسپینترونیک به این معنی هستند که ما امروز باور داریم می‌توانیم “مغز مصنوعی” بسازیم، یک سیستم کامپیوتری نورومورفیک که از سیناپس‌ها و اعصاب در یک شبکۀ عصبی تقلید کرده و می‌تواند، امکانات کاملا تازه‌ای را در محاسبات شناختی فراهم کند.»
این پروژه اسپین اِیج(SpinAge) نام دارد و هماهنگی آن با استادیار “فرشاد مُرادی” است، کسی که یک تیم بین‌المللی قوی را دور هم جمع کرده است تا یک “سیستم محاسباتی نورومورفیک” بی‌نظیر، قابل ارتقاء و بسیار بهینه در مصرف انرژی را بعنوان یک «مدل اثبات مفهومی» بسازد.
او اضافه کرد:«چشم‌اندازِ این طرح، توسعه و ساخت سیستم محاسباتی نورومورفیکی است که از اعصاب سیناپسیِ به کار رفته در اسپینترونیک‌ها استفاده می‌کند. با رویکردی از پایین به بالا در طراحی و بکارگیری اجزای محاسباتی اسپینترونیک در مقیاس نانومتر تا یکپارچه‌سازی در مقیاس بزرگ که پیش از این هیچگاه انجام نشده بود.» این پروژه روش عادی ساخت کامپیوترها از طریق مدارهای یکپارچه را کاملا کنار می‌گذارد و در عوض استراتژی سخت‌افزاری جدیدی به کار می‌رود که تمرکزش تنها روی ساختار مغز، با اعصاب، سیناپس‌ها و شبکه‌های عصبی، است.
فرشاد مُرادی می‌گوید:« مغز ما به صورت بنیادی متفاوت از سیستم‌های کامپیوتری سنتی کار می‌کند. بسیاری از انواع پردازنده‌ها که از “مغز” الهام گرفته‌اند پیش از این توسعه یافته‌اند. برای مثال، آی بی ام ترونورث را دارد، و اینتل لوئی را اما ما بدنبال چیزی بیش از یک “پردازنده” هستیم. ما می‌خواهیم نوع کاملا جدیدی از سیستم محاسباتی را بسازیم؛ نوع کاملا جدیدی از سیستم عامل تلفیقی که همانند مغز، بتواند عملکردهای بی‌نهایت پیچیده را بسیار سریع و با مصرف انرژی بسیار کم انجام دهد.»
به عبارت دیگر، این فناوریِ کاملا نوینی است که تغییری انقلابی در نحوۀ کار کامپیوترها است. به مصرف انرژی توجه ویژه‌ای شده، زیرا مهمترین مانع در راه هوش مصنوعیِ آینده است و دقیقا به همین دلیل می‌خواهیم “ساختار مغز انسان” را کپی کنیم، زیرا توان پردازش عظیمی دارد، اما انرژی خیلی کمی مصرف می‌کند. هدف این پروژه کاهش مصرف انرژی در سیستم‌های محاسباتی فعلی با فاکتور حداقل ۱۰۰ است.
آقای مُرادی در پایان گفت:«اخیرا، تلاش‌های زیادی برای توسعه و ساخت سیستم‌های شبیه به مغز انجام شده (سیستم‌های هوش مصنوعی که برای پردازنده‌هایی گرافیکی یا پردازنده‌های مرکزی توسعه یافته‌اند) که برای اهداف گوناگونی نظیر ربات‌ها، سیستم‌های خودکار، و … به کار می‌روند. اما هنوز خلاء بزرگی در استفاده از انرژی برای چنین سیستم‌هایی در مقایسه با مغز انسان، وجود دارد. بعنوان مثال، در “وظایف شناختی.” ما در طول این پروژه، سعی خواهیم کرد تا این خلاء را تا جای ممکن پُر کنیم.»
ترجمه: حسین طریقی/ سایت علمی بیگ بنگ
منابع: ingenioer.au.dk , technology.org